Izložba o knezu Pavlu u užičkom Istorijskom arhivu

» Princeza Jelisaveta » Događaji » Izložba o knezu Pavlu u užičkom Istorijskom arhivu

Izložba o knezu Pavlu u užičkom Istorijskom arhivu

Kneginja Jelisaveta Karađorđević je 18. novembra 2010. godine u Užicu otvorila izložbu “Knez Pavle Karađorđević, kraljevski namesnik 1934-1941”, koja je, u saradnji sa Arhivom Jugoslavije, postavljena u užičkom Istorijskom arhivu. Postavka obuhvata više od 200 dokumenata i fotografija, sistematizovanih u dvadesetak poglavlja, a građani Užica mogu je pogledati do polovine decembra. Pored princeze Jelisavete, na otvaranju su govorili i Miroslav Dučić, direktor užičkog Arhiva, Miladin Milošević, direktor Arhiva Jugoslavije, i Jovan Marković, gradonačelnik Užica.

Obraćajući se posetiocima, kneginja Jelisaveta je otvorila izložbu rečima: “Izložba će biti interesantna, jer ćete videti ono što nikada niste videli i znali”, ukazujući na činjenicu da su u postavku uključeni i istorijski spisi koji predstavljaju poseban kuriozitet, pošto su selektovani iz kopije lične arhive kneza Pavla, koja je bila nedostupna javnosti sve do 2006. godine, kada je Kneginja velikodušno poklonila Arhivu Srbije i Crne Gore (danas Arhiv Jugoslavije). Domaćini su, ovom prilikom, princezi Jelisaveti poklonili zbirku fotografija kneza Pavla i jedno pismo njene majke kneginje Olge, koje je istraživanjem zaostavštine Momčila Vukovića Birčanina, kneževog sekretara, pronašao Željko Marković, arhivist u užičkom Istorijskom arhivu.

Izložba “Knez Pavle, kraljevski namesnik 1934-1941” prvi put je otvorena 26. septembra 2007. godine u zgradi Arhiva Srbije i Crne Gore u Beogradu. Istoričari dr Gojko Malović i Dušan Jončić, autori postavke, opredelili su se da pažljivim izborom iz obimne dokumentarne građe prikažu istoriju Jugoslavije kroz delatnost kneza Pavla u godinama pre Drugog svetskog rata, kako bi, između ostalog, podstakli dalja istorijska istraživanja o periodu njegovog namesništva. Prikazujući život i delovanje kneza Pavla sve do vojnog puča (27. mart 1941.) i progona Kneza i njegove porodice iz Jugoslavije, izložba razotkriva njegovu istorijsku ulogu kroz čitav niz zanimljivih dokumenata, poput: originalnog testamenta kralja Aleksandra kojim je knez Pavle imenovan za namesnika; fotografija koje ilustruju život na dvoru, susrete sa važnim političkim ličnostima onog doba, kao i sa članovima britanske kraljevske porodice sa kojom je Knez bio u srodstvu; pisma koje je Knezu 1939. godine uputila kraljica Elizabeta, supruga kralja Džordža VI, u kome Knezu piše o ratnoj psihozi koja vlada u Velikoj Britaniji i konstatuje: “… kako je Jugoslavija srećna što ima tebe…”; sve do dokumentarnih izvora koji potvrđuju da je knez Pavle, tokom kraljevskog namesništva, posvećeno podsticao razvoj kulturnih ustanova (Muzej kneza Pavla, Umetnički paviljon na Kalemegdanu, projekat Beogradske opere, itd.).

Izložba posvećena knezu Pavlu deo je projekta Arhiva Srbije i Crne Gore kojim je predviđeno da se naprave izložbe o svim vladarima jugoslovenske države. Pavle Karađorđević je bio treći u nizu, posle Tita i kralja Aleksandra. Izložba je u Beogradu bila postavljena sve do 31. oktobra 2007., a od tada je gostovala u Banja Luci (18. april 2008.), Čačku (25. april 2008.), Zaječaru (9. maj 2008.), Mrkonjić Gradu (27. jun 2008.), Istočnom Sarajevu (12. septembar 2008.), Zrenjaninu (9. decembar 2008.), Požarevcu (5. maj 2010.) i Užicu (18. novembar 2010.).