Naslovna strana

Povodom osamdeset godina od puča 27. marta 1941. i deset godina od rehabilitacije kneza regenta Pavla Karađorđevića (1893-1976) JP Službeni glasnik je objavio drugo, dopunjeno izdanje knjige Nila Balfura i Sali Makej „Knez Pavle Karađorđević – Jedna zakasnela biografija”.

Objavljena prvi put 1980. u Engleskoj, odnosno 1990. godine u Jugoslaviji, ova biografska knjiga nastajala je u periodu od jedne decenije. Pažljivo istražena relevantna istorijska građa, serija razgovora sa važnim akterima različitih događaja, a pre svega sa samim knezom, koji je decenijama odbijao da govori o puču i godinama progona i defamacije, koji su usledili nakon puča, oblikovani su u objektivno, prijemčivo štivo koje za cilj ima da publici približi i jednu neobičnu, dugo stigmatizovanu ličnost, ali i vreme i okolnosti u kojima je ta ličnost živela i delala.

Ko je zaista bio knez Pavle Karađorđević? Zašto se u tolikoj meri nije uklopio u specifično srpsko i jugoslovensko društvo svog vremena? Da li je imao ambiciju da preotme presto maloletnom sinovcu kralju Petru I Karađorđeviću? Ko su njegovi preci? Otkud takva strast prema umetnosti i muzeologiji? Kakav odnos je imao sa porodicom? Na koji način je video svojevrsni proces evropskih integracija ondašnje Kraljevine Jugoslavije? Kako je on doživljavao nužnost dijaloga sa Hitlerom, šta je mislio o Musoliniju, grofu Ćanu, Stojadinoviću i drugim političkim figurama sa kojima je morao da sarađuje? Zašto mu je bilo toliko teško da se odupre različitim pritiscima? Naposletku, zašto je decenijama ćutao? – ovo su samo neka od pitanja na koje ova knjiga nudi nepristrasne, po samog kneza često oštre odgovore. Nil Balfur i Sali Makej nisu nikoga štedeli u ovom delu, a ponajmanje glavnog junaka ove temeljno istražene i zanimljivo ispričane priče.

Iako moderna srpska istoriografija teži da relativizuje ulogu britanske obaveštajne službe u događajima koji su kulminirali pučem 27. marta, dokumenti iz britanskih arhiva, koji se nalaze u ovoj knjizi, jasno ukazuju na obim i karakter tih aktivnosti. Istovremeno oni otkrivaju specifično, izrazito antifašističko raspoloženje srpskog naroda te epohe, ali i duboko odsustvo svesti o mogućim posledicama ulaska u rat, razaranja i stradanja koje će uslediti, te nestanka jednog društvenog uređenja koje je obeležilo međuratni period.

Posebno je interesantan materijal koji dokumentiju opservaciju ovih događaja iz ruskog, odnosno ugla politike tadašnje SSSR, te opisi i ocene ličnosti uključenih u puč od strane engleskih agenata i inostranih diplomata koji su tih godina boravili u Jugoslaviji.

Drugo, dopunjeno izdanje knjige „Knez Pavle Karađorđević – Jedna zakasnela biografija” objavljeno je pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije, a Artis centar je koordinirao ovaj projekat u sklopu istraživanja, publikovanja i prezentacije kolekcije kneginje Jelisavete Karađorđević, kojim se bavi od 2017. godine.

Knjigu možete da nabavite u svim knjižarama Službenog glasnika ili putem online knjižare izdavača na sledećem linku: www.slglasnik.com/onlineknjizara.

Izvor: www.artiscenter.com

 

Saznajte više…

• Biografija kneza Pavla
• Prethodno izdanje knjige „Knez Pavle Karađorđević – Jedna zakasnela biografija”
• 27. mart 1941. – Istorijski konktekst, priprema i izvršenje puča
• Časopis ICOM Srbija: Dijalog sa živom istorijom
• Izložba „Kneginja Jelisaveta – Dugo putovanje kući” u Istorijskom muzeju Srbije